Veritabanı Normalizasyonu

Yükseklisanstaki "Bilgi Sistemleri Analiz ve Tasarımı" dersi için hazırladığım final projesi

Veritabanı Normalizasyonu

Yükseklisanstaki "Bilgi Sistemleri Analiz ve Tasarımı" dersinin final projesi olarak hazırladığım dosyaları aşağıdaki linklerden indirebilirsiniz.

Veri Tabanı Kavramı

star schemaVeri tabanı düzenli bilgiler topluluğudur. Kelimenin anlamı bilgisayar ortamında saklanan düzenli verilerle sınırlı olmamakla birlikte, daha çok bu anlamda kullanılmaktadır. Bilgisayar terminolojisinde, sistematik erişim imkânı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir. Bir başka tanımı da bir bilgisayarda sistematik şekilde saklanmış, programlarca işlenebilecek veri yığınıdır. (TDK sözlüğüne göre "veri tabanı" olarak ayrı ayrı yazılır)

Bir veri tabanını oluşturmak, saklamak, çoğaltmak, güncellemek ve yönetmek için kullanılan programlara Veri Tabanı Yönetme Sistemi (Database Management System) adı verilir.

Veri Tabanında asıl önemli kavram, kayıt tiplerinin ya da bilgi parçalarının tanımlanmasıdır. Bu tanıma ?şema? adı verilir. Şema veri tabanında kullanılacak bilgi tanımlarının nasıl modelleneceğini gösterir. Buna ?Veri Modeli? (Data Model) yapılan işleme de ?Veri Modelleme? denir. En yaygın olanı, ?İlişkisel Model?'dir (relational model). Bu modelde veriler tablolarda saklanır. Tablolarda bulunan satırlar (row) kayıtların kendisini, sütunlar (column) ise bu kayıtları oluşturan bilgi parçalarının ne türden olduklarını belirtir. Başka modeller (Sistem Modeli ya da Ağ Modeli gibi.) daha belirgin ilişkiler kurarlar.

Veri tabanı yazılımı ise verileri sistematik bir biçimde depolayan yazılımlara verilen isimdir. Birçok yazılım bilgi depolayabilir ama aradaki fark, veri tabanın bu bilgiyi verimli ve hızlı bir şekilde yönetip değiştirebilmesidir. Veri tabanı, bilgi sisteminin kalbidir ve etkili kullanmakla değer kazanır. Bilgiye gerekli olduğu zaman ulaşabilmek esastır. İçeriği olmayan bir kütüphane ve bütün kitapların aynı kapağa sahip olduğunu düşündüğünüzde kütüphane kullanıcılarının ne kadar çok işi olacağını tahmin edersiniz. Bir veri tabanı bir kütüphanenin mükemmel bir içerik sistemi olduğu gibi, aynı zamanda kütüphanenin kendisidir. Bağıntısal Veri Tabanı Yönetim Sistemleri (Relational Database Management Systems - RDBMS) büyük miktarlardaki verilerin güvenli bir şekilde tutulabildiği, bilgilere hızlı erişim imkânlarının sağlandığı, bilgilerin bütünlük içerisinde tutulabildiği ve birden fazla kullanıcıya aynı anda bilgiye erişim imkânının sağlandığı programlardır.

 Veri Tabanı Tasarımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

veritabanı tabloları1. Nesneler Tanımlanır: Nesne, çeşitli özellikleri bulunan bir varlıktır. Herhangi bir proje de öncelikle nesneler tanımlanır. Birkaç proje için nesnelere örnek verilecek olunursa,

Kütüphane sistemi: Kitap, üyeler, türler, ödünç hareketleri,
E-ticaret sistemi: Ürünler, müşteriler, siparişler, teslimat, fatura bilgileri, üreticiler, tedarikçiler, dağıtıcılar...
Futbol Ligi: Takımlar, sahalar, oyuncular, fikstür, hakemler, antrenörler,
Okul Sistemi: Öğrenciler, öğretmenler, dersler, derslikler,
Personel Sistemi: Çalışanlar, meslekler, çalışılan birimler, maaşlar, izinler,
Sözlük: kelimeler, anlamlar, diller.

Tablolara isim verilirken mümkünse tekil isimler kullanılmalıdır. Böyle yapılırsa; hem daha anlaşılır bir tasarım yapılmış olur hem de daha sonra kodlama aşamasında karışıklığın önüne geçilmiş olur. Örneğin içinde Kitap ile ilgili bilgiler bulunduran tablonun adını Kitap koymak oldukça mantıklıdır.

2. Her nesne için bir tablo oluşturulur: Her nesne için bir tablo oluşturulur ve her bir tabloya içereceği veriyi en iyi anlatan bir isim verilir. Tablo oluşturma işi, bir kağıt üstünde sembolik olarak gösterilebilir veya doğrudan MS Access, SQL Server, MySQL, Oracle, vd. kullanılmakta olunan VTYS üstünden de oluşturulabilir. Tüm proje bitirilinceye kadar bu tablolar üzerinde muhtemel değişiklikler yapılabilir.

3. Her bir tablo için bir anahtar alan seçilir: Veri tabanındaki herhangi bir veriye erişilmeden önce tabloya erişilir. Bir veri tabanında üzerinde en çok işlem yapılan nesne grubu genellikle tablolardır. Bu aşamaya kadar hangi tabloların oluşturulacağına karar verildi. Her bir tablonun içinde hangi bilgilerin saklanılacağı kabaca tasarlanır. Bu aşamada, tabloda yer alacak her bir kaydı bir diğerinden ayırabilecek bir sütuna ihtiyaç duyulur.

Örneğin bir kitap seçilmek istenildiğinde, bu kitabın hangi kitap olacağı öyle bir anlatılabilmeli ki, başka hiçbir kitap ile karışmamalıdır. Bunu yapmanın tek yolu, bir alanı birincil anahtar alan olarak belirlemektir. Anahtar alan seçilirken, kısıtlamadığı sürece, doğal alanlar seçilmeye dikkat edilmelidir. Örneğin araçlar ile ilgili bir tablo yapılırken, plakalar anahtar alan olarak belirlenebilir. Çünkü her bir plakadan bir tek araç trafiğe çıkabilir ve plakalar kısıtlamaz. Öğrenci tablosu için, öğrenci numarası doğal bir anahtar alandır çünkü aynı okulda, aynı numaradan bir öğrencinin daha bulunması söz konusu değildir. Personel tablosu için, personel sicil numarası doğal bir anahtar alandır çünkü aynı işyerinde, aynı numaradan bir personel daha bulunmaz.

Kitap tablosu için ISBN numarası anahtar alan olarak tanımlanabilir ama, aynı kitaptan iki adet olduğunda, ISBN numarası bizi kısıtlar. Elimizde iki adet ?Önümüzdeki Yol? kitabı varsa, her iki kitabın da ISBN numarası aynıdır. Kitaplardan birisi eski diğeri yeni olabilir. Bu bir kargaşaya neden olabilir. Çünkü eski kitabı kime, yeni kitabı kime verdiğimizin takibini ISBN numarası ile yapmak mümkün değildir. Ancak bir E-Ticaret sitesi tasarlanırken, stoktaki tüm kitaplar birbiri ile eşdeğer olacağından ya da öyle olduğu varsayıldığından ISBN numarası birincil anahtar alan olabilir. Bu durumda, adet diye bir niteliğin aynı tabloda yer alması gerekecektir.

4. Nesnelerin gerekli her bir özelliği için tabloya bir sütun eklenir: Tablo adları tanımlandıktan ve anahtar adları belirlendikten sonra, tablolara sırasıyla adını veren nesnelerin her bir özelliği için bir alan (sütun) eklenir.

Örneğin,

Kitap için; Kitap no, ISBN no, kitap adı, yazarı, türü, sayfa sayısı, özeti, fiyatı, baskı yılı...
Üye için; UyeNo, adı, soyadı, e-mail adresi, ev telefonu, cep telefonu, iş telefonu...
Personel için; Personel sicil No, adı, soyadı, e-mail adresi, mesleği, çalıştığı birim, maaş....
Bu hazırlıklar yapılırken yapılması istenilen proje ile ilgili basılı formlar vs. varsa, onların incelenmesi tabloya eklenecek sütunların hangi özellikler olması gerektiği konusunda karar verilmesinde yardımcı olurlar.
İPUCU: En başa birincil anahtar olarak belirlenen alanı eklemek bir kural değildir, ancak tablonun anlaşılırlığı ve göze hoş görünmesi açısından tercih edilmesi faydalı olacak bir tekniktir.
İPUCU: Genellikle, yapay birincil anahtar alanlar tablo adı ile başlar ve sonunda ID vardır. Öğrenci tablosu için ogrenciID, Personel tablosu için personelID gibi.

5. Tekrarlayan nesne özellikleri için ek tablolar oluşturulur: Akılda hep şu soru olmalıdır: veri tekrarı olacak mı? Veri tekrarı olacaksa bir yerlerde hata yapılıyor demektir. Bu durumda eldeki tablonun en az bir tabloya daha ayrılması gerekiyor demektir.

Şu da unutulmamalıdır, her projeye uyacak evrensel bir veri tabanı tasarım tekniği yoktur. Yani her şey belli kurallar çerçevesinde ne kadar detayıyla düşünülüp tasarlandığına bağlıdır.

Örneğin, her bir kitap için tür belirledik ama, bir kitap hem kişisel gelişim kategorisine hem de hikaye kategorisine girebilir. Ya da e-ticaret sisteminde bir ürünün birden fazla reyonda yer alması gerekli olabilir. Veya bir kitap birden fazla kişi tarafından yazılmış olabilir. Bir kitap için birden fazla türü kaydedebilme ele alınsın: Bu türden bir sorunu çözmek için ilk akla gelen şey, Kitap tablosunda tür alanı için 2.sütun daha eklemek olabilir. Bu tabloya 2.Tür ve 3.Tür diye iki sütun alanı daha eklemek. Ama çoğu kitap bir tek türdendir ve bu kitap için eklenen 2 alan hep boş kalacaktır. Öte yandan, 4.türe birden giren bir kitap olduğunda 4.tür bilgisi nereye yazılacaktır? Aynı alana mı? Ya da dört adet bölüm mü açılacak? Bunlar, veri tabanı tasarımının doğasına terstir.

Diğer çözüm yolu ise, bir kitabı iki kere kaydedip, birincisini, ?Kişisel Gelişim? türü olarak; ikincisini de ?Hikâye? olarak girmektir. Bu durumda tabloda aynı kitaba ait iki kayıt olacaktır ve kitap türü dışındaki diğer tüm bilgiler tekrar edecektir. Ya da bir süre sonra, kitap hakkında girilen bilgilerin yanlış olduğu fark edildi. Hangi kayıt güncellenecektir? Ya biri düzeltip diğeri unutulursa? Sonuçta veri tekrarı ve veri bütünlüğünün bozulması söz konusudur.

Bu da yine ilişkisel veri tabanı tasarımının doğasına terstir. Bu durumda, türler diye bir yeni tablo oluşturup, bir de kitap_turler diye 2.tablo ? yu oluşturduktan sonra bu türden bilgileri burada tutmak gerekecektir. Böylelikle, hiçbir türde yer almayan kitaptan 10 ayrı türde yer alan kitaba kadar bütün olasılıklar için bir çözüm geliştirilmiş olur.

Aynı işlem öğrenci ve öğrenciye ait ders notları için düşünülebilir. Öğrenciye ait ders not bilgilerinin yazıldığı tabloya ait sütunların aşağıdaki gibi olduğunu varsayılırsa;

ÖğrenciNo

DersinAdı

VizeNotu

FinalNotu

Ortalama

Bir öğrenci aldığı dersten başarılı olursa vize ve final notu yazılarak ortalaması hesaplanır ve sorun yaşanmaz. Ama öğrenci bu dersten başarısız olursa bu dersi yeniden almak zorundadır. Yeniden aldığı bu derse ait ders notlarının nereye yazılacağının düşünülmesi gerekir. Eski notlarının da kalması gerektiği düşündüğü bu durumda tablo aşağıdaki gibi tasarlanabilir.

ÖğrenciNo

DersinAdı

VizeNotu

FinalNotu

Ortalama

VizeNotu

FinalNotu

Ortalama

03101001

BILGISAYAR

37

40

 

45

48

 

Tabloda 2 adet not yazılabilecek alan vardır. Peki ama öğrencinin dersi ikiden fazla kere tekrar etmesi gerekirse ne olacak? Bu durumda yeni sütun alanları mı eklemek gerekecek? Tabloya 3 tane not yazma alanı eklendiğinde dersi bir kere alan ve başarılı olan öğrenciler için 2. ve 3.alanlar boş kalacaktır. Bu her öğrenci için değişebilecek bir durum olduğu için tablo tasarımında bu mantıkla düşünmek doğru değildir. Yukarıda ki örnekte de açıklandığı gibi bu şekilde bir tasarım yapılmaz.

Ayrıca; tabloda tanımlanan her sütun alanı, bu alana hiçbir bilgi yazılmasa bile HD?de yer kaplayacağı için;diskte tanımlanan bu alanlar boşuna kullanılmış olacaktır. Dolayısı ile diskte de boş yere alan işgal edilmiş olacağından tabloda gereksiz sütun alanlarının tanımlanmaması gerekir. Örneğin, tabloda gereksiz tanımlanan bir sütun alanı diskte 4byte yer kaplıyor ise ve tabloda toplam 15 bin öğrenci var ise; gereksiz kullanılan toplam HD alanı 4 * 15.000 = 60.000 byte olacaktır. Sadece tek bir alan için bu kadar alanın boş yere kullanılmış olması hoş bir durum değildir. Bu durumda tablo tasarımında yapılması gereken düzenleme aşağıdaki gibi olmalıdır. Bir öğrenciye ait dersler yazılırken alt alta satırlar şeklinde kayıt (record) olarak yazılarak yapılmalıdır.

ÖğrenciNo

DersinAdı

VizeNotu

FinalNotu

Ortalama

03101001

BILGISAYAR

37

40

 

03101002

INGILIZCE

56

58

 

03101001

BILGISAYAR

45

48

 

03101001

BILGISAYAR

69

78

 

Doğru tablo tasarımı ve kayıt girişi yukarıdaki tabloda olduğu gibi olmalıdır. Burada 03101001 numaralı öğrencinin BILGISAYAR dersine ait notları bu tablodan ilerleyen bölümde anlatılan SQL cümleciği ile seçilerek bulunabilir.

 6. Anahtar alana bağlı olmayan alanlar belirlenir: İlişkisel veri tabanında, tablodan herhangi bir tek kayda erişmek için mutlaka bir farklı özellik sağlanmalıdır ve bu özellik de anahtar alan tarafından sağlanır. Ancak bazen, anahtar alan ile aynı satırda yer aldığı halde, anahtar alan ile birebir ilişkisi olmayan bir alan yer alabilir. Bu türden alanların elimine edilip ayrı tablolara ayrılması gerekir. Örneğin, ödünç tablosu ele alınacak olursa, ödünç verilen her kitap için ödünç alanın adresi de bilinmek istenirse, bu ödünç tablosuna yazılamaz. Çünkü ödünç tablosunun birincil anahtar alanı oduncNo ?dur ve bu alan, ödünç verme işlemi ile ilgilidir. Oysa ödünç alanın adresi, ödünç alan kişinin kendisine bağlı bir özelliktir. Bu kişinin her aldığı kitap için adresini tekrar yazmaya gerek yoktur. Aynı şekilde otomasyon içerisinde başka yerlerde de bu kişinin adres bilgilerine muhtemelen ihtiyaç duyulabilir çünkü adres, üyenin bir özelliğidir.

Ödünç verilen kitabın adresi öğrenilmek istenildiğinde, üyeler adında bir tablo daha açılıp, burada herkesin adres bilgisi tutulmak zorunda kalınır. Ödünç tablosunun ise, oduncAlan bilgisi olarak, Üyeler tablosunun birincil anahtar alanına bir bağlantı (yabancı anahtar) içermesi daha doğru olur.

 7.Tablolar arasındaki ilişkiler tanımlanır: Her biri bir nesneye dair özellikleri barındıran tabloların tümü göz önüne alınır ve birbirleri ile olan ilişkileri tanımlanmaya çalışılır. Örneğin kitabı ödünç verebiliriz. Bu durumda, ödünç tablosu ile Kitap tablosu ilişkili olacaktır. Kitap üyelere ödünç verilir. Bu durumda, ödünç ile üyeler arasında da bir ilişki vardır. Türler ile Kitap arasında bir ilişki vardır, bir kitabın en az bir türe dâhil olması gerekir.

Bu projedeki nesneler (tablolar) arasında ilişkiler aşağıda yer almaktadır:

Örnek Projenin SQL Server 2000 deki diyagramı

 İlişkili her iki tablo bir birincil alan ve bir yabancı anahtar alan üstünden birbirine bağlanır. Aynı diyagramın bir benzeri Ms Access veya Oracle veri tabanlarında da hazırlanabilir. Farklı tablolardaki iki alan aynı veriyi tutuyorsa, iki alana da aynı adı vermek, karışıklığa yol açabilir gibi görünse de aslında daha düzgün bir yapı ortaya çıkar. KitapNo alanı kitap tablosunda da ödünç tablosunda da kitap numarasını tutmaktadır. Bu alanlardan birine KitapNo, diğerine oduncGidenKitapNo demek, kafa karışıklığına neden olabilir. En önemlisi de her alan için her tabloda farklı isimler kullanmak değişkenlerin isminin akılda tutulmasını zorlaştıracak ve daha sonraki tablolar üzerinde işlem yaparken işlemleri zorlaştıracaktır. Her seferinde ilgili alanın hangi isimle kaydedildiğine bir listeden bakmak zorunda kalınacaktır. Çünkü büyük bir veri tabanı projesinde 250 den fazla tablo bulunabilir. Her tabloda da bir çok alanın bulunacağı dikkate alındığında her alana ait isimlerin akılda tutulması mümkün olmamaktadır. Birden fazla tabloda olan alanlar için; aynı ismi kullanmak bu zorluğu ortadan kaldıracaktır. En mantıklısı her ikisine de KitapNo demektir.

 Normalizasyon Nedir?

Aslında ilişkisel veri tabanı tasarımından ziyade, bir tablo içerisinde yer alacak kaydın nelerden oluşmasına karar vermeye yarayan normalizasyon kuralları başlı başına bir işlemdir. Normalizasyon; veri tabanı tasarımı aşamasında gerekli bir işlem olduğundan bu bölümde incelenecektir. Genel kabul görmüş 5 normalizasyon kuralı vardır. Burada her bir kuralı tam olarak anlatmak mümkün değildir. Ancak bu kurallar, ilişkisel veri tabanının tanımı ile birlikte ortaya konulmuştur. Özet olarak fikri vermesi açısından normalizasyon kurallarına aşağıda yer verilmiştir.

 

Birinci Normal Form

Bir satırdaki bir alan yalnızca bir tek bilgi içerebilir. Birden fazla yazarı olan kitap için yazar1, yazar2 ve yazar3 diye alanların açılması ile bu kurala uyulmamış olunur. Böyle bir durumda, ayrıca yazarlar tablosu da oluşturularak kural çiğnenmemiş olur. Veri tabanı tasarımında; verileri virgül veya bir başka karakter ile ayrılıp aynı alana girilmesi ve daha sonra program içerisinde split ile bu değerlerin ayrılması genellikle sık yapılan hatalardan birisidir. Ancak bu ilişkisel veri tabanının doğasına terstir. Bunun yapılmaması gerekir.

 

İkinci Normal Form

Bir tablo için, anahtar olmayan her alan, birincil anahtar olarak tanımlı tüm alanlara bağlı olmak zorundadır. Örneğin, Ödünç tablosuna KitapAdi diye bir alan eklense idi, bu sadece ödünç verilen kitap ile ilgili bir bilgi olacaktı ve oduncNo ?na bağlı bir nitelik olmayacaktı. Bunu çözmek için, kitap adları ayrı bir tabloda tutularak sorun çözülebilir.

Ya da anahtar alanın birden fazla alandan oluştuğu tablolarda, anahtar alanlardan sadece birine bağlı veriler tabloda yer almamalı, ayrı bir tabloya taşınmalıdır. Bunun tersi de geçerlidir. Yani iki ya da daha fazla tablonun birincil anahtarı aynı olamaz. Böyle bir durum söz konusu ise, bu iki tablo tek tabloya indirilmelidir.

 

Üçüncü Normal Form

Bir tablo için, anahtarı olmayan bir alan, anahtarı olmayan başka hiç bir alana bağlı olamaz. Örneğin, kitaplar için cilt tipi adında bir alan eklenip burada da karton kapak için K, deri cilt için D, spiral cilt için S yazılsaydı, bu kodlama, kitap tablosunun birincil anahtarı olan kitapNo alanına bağlı bir kodlama olamazdı. Çünkü bu kodlama bir başka anahtarı olmayan alana bağlıdır. Bunun sonucunda da veri tabanında, karşılığı olmayan bir kodlama yer almış olurdu. Cilt tipi bilgisini kodlu olarak tutan alan aslında cilt tipi açıklaması olan başka bir alana bağlıdır. Bu ilişki başka bir tabloda tutulmalıdır. Bu durumda, cilt şekillerini tutan bir tablo açılması gerekir. Bu tablonun alanları da ciltTipKodu ve ciltSekli olabilir. Ancak bundan sonra, kitaplar tablosunda ciltTipi adında bir sütun açıp buraya da D,S,K gibi kodlar yazılabilir.

 

Dördüncü Normal Form

Birincil anahtar alanlar ile anahtarı olmayan alanlar arasında, birden fazla bağımsız bire-çok ilişkisine izin verilmez. Örneğin, tabloda yer alan bir kitap, hem hikaye kitabı hem de kişisel gelişim kitabı olabilir. (Bu durumda kitabın adı, kişisel gelişim hikayeleri olurdu her halde) Bu durum Kitap tablosunda nasıl ifade edilebilir? 4.Normal formu sağlamak için, her bağımsız bire çok ilişki için ayrı bir tablo oluşturulması gerekir. Bu örnekte, türler için yeni bir tablo açılması gerekir. Tablonun adına türler denilebilir. Daha sonra kitapTurleri diye bir başka tablo daha açılması gerekir. ?Kişisel Gelişim Hikayeleri? adlı kitap için, öncelikle kitap numarası, Hikaye bölümünün kodunun yer aldığı bir satır; ardından da yine kitap numarası, ardından da kişisel gelişim türünün kodunun aldığı yeni bir satırın daha eklenmesi gerekir.

 

Beşinci Normal Form

Tekrarlamaları ortadan kaldırmak için her bir tablonun mümkün olduğunca küçük parçalara bölünmesi gerekir. Aslında ilk 4 kural sonuçta bu işe yarar ancak, bu kurallar kapsamında olmayan tekrarlamalar da 5 normalizasyon kuralı ile giderilebilir.

Örneğin, kitaplar için bir edinme şekli bilgisi girilecek sütun eklenmek istenebilir: Bu bölüme girilebilecek bilgiler bellidir: Bağış veya satın alma.

Bu bilgiler başka bir tabloda tutulabilir. Böylelikle, kullanıcıların bu alana gelişi güzel bilgiler girmesi engellenmiş olur. Bu da sorgulama esnasında veriler arasında bir tutarlılık sağlar. Bu işlem sonucunda, tutarsızlıklara neden olabilecek ve sık tekrarlayan veriler başka bir tabloya taşınmış olur. Bu tablo için, veri tabanı programlamada ?look-up table ? terimi kullanılır.

 

Örnek Uygulama

Şu ana kadar bahsettiğim normalizasyon kurallarını, şu an üzerinde çalıştığım TarımPortal.com sitesi veri tabanı üzerinden örneklemek istiyorum.

Veri tabanında bulunacak tablolar: Üyeler, İlanlar, Kategoriler, Mesajlar.

Ancak ne var ki, oluşan son yapıda da görüleceği üzere, 4 adet temel tablomuz olduğu halde, normalizasyon işlemleri sonucunda 18 adet tablo ortaya çıkmaktadır.

- Her bir üyenin birden fazla e-posta adresi olabileceği göz önüne alınarak, üyelerin e-posta adresleri için ayrı bir tablo oluşturulmuştur. Bunun için Uyeler tablosundaki Id alanı ile UyeEpostalar tablosundaki UyeId alanları ilişkilendirilmiştir. (Kural-1)

- Üyeler ile Üyelik Tipleri (Standart, Gümüş ve Altın) arasındaki ilişki. Üyelik tipleri üyeId ile direkt ilgisi olmayan bir bilgi olduğu için ayrı bir tabloya taşınmıştır. (Kural-2)

- Hiçbir tabloda birincil anahtarı olmayan bir alan, hiçbir birincil anahtarı olmayan alana bağlanmamıştır. (Kural-3)

- Hiçbir tabloda, birincil anahtar ile birincil anahtarı olmayan alanlar arasında bire-çok ilişki oluşturulmamıştır. (Kural-4)

- Üyelerin adresleri ayrı bir tabloda tutulmaktadır. Burada veri tekrarlarının önüne geçmek için, il ve ülke bilgileri ayrı bir tabloda tutulmuş ve ÜyeAdreslerin IlId?si ile İller?in Id?si, ÜyeAdreslerin UlkeId?si ile Ülkeler?in Id?si arasında bire çok ilişki kurulmuştur. (Kural-5)

- Bir ilan birden fazla kategoride yer alabileceğinden dolayı, ilanlar ile kategoriler arasında çoka çok ilişki kurmak gerekiyor. Bunun için Ilanlar_Kategoriler tablosu oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

VT / DB, VTYS / DBMS, İVTYS / RDBMS, Normalizasyon, Birincil Anahtar / Primary Key, Yabancı Anahtar / Foreign Key, 1NF, 2NF, 3NF, 4NF, 5NF, Bire bir / One to One, Bire çok / One to Many, Çoka çok / Many to Many.

Sonuç

Veri Tabanı normalizasyon kuralları, bir ilişkisel veri tabanının tasarlanma aşamalarını değil de ilişkisel veri tabanında yer alacak kayıtların ilişkisel veri tabanı ile uyumlu olup olmadığını denetlemeye yöneliktir. Özetle ilişkisel bir veri tabanı tasarımı şu dört öğeyi barındırmalıdır.

1. Veri tekrarı yapılmamalıdır.

2. Boş yer mümkün olduğunca az olmalıdır.

3. Veri bütünlüğü sağlanmalıdır.

4. Veriler, aralarında bir ilişki tanımlanmaya müsait olmalıdır.

           

Ayrıca, son olarak tablolar arasındaki ilişkinin nasıl olması gerektiğine karar vermek konusunda bir çizelge çizmek istiyorum.

Örnek olması açısından; A tablosu ve B tablosu arasındaki ilişkiyi belirlemek için şu sorular sorulur:

Soru

Cevap

İlişki

Her A satırı, B de yalnız ve yalnız bir satırla mı ilintili?

Evet

Bire Bir

(Master/Detail)

A?ya ait bir satır, B?de birden fazla satırla ilintili olabilir mi?

Evet

Bire Çok

A?da birden fazla satır, B?de de birden fazla satırla ilintili olabilir mi?

Evet

Çoka Çok.

O halde 3. bir tablo kullanılması gerekir.

Not: son verdiğiniz Evet cevabı geçerlidir. J

 

Kaynaklar

- Google J (http://www.google.com.tr/search?hl=tr&q=veri+taban%C4%B1+normalizasyon)

- Wikipedia (http://tr.wikipedia.org/wiki/Normalizasyon)

- Fırat Ünv. Müh. Fak. Lisans Bitirme Tezleri